Terug van weggeweest

Zo nu en dan durft een mens al eens te verdwijnen - zij het niet in de plooien van de geschiedenis, dan wel achter en onder bergen dossierwerk. Het is me recentelijk ook overkomen. Maandenlang was ik nauwelijks nog te spotten op de sociale radar en werd ik, willens nillens, in een bureau-isolement gedwongen, met niet veel meer dan een laptop als 'beste (gelegenheids)vriend'. Tijdens en buiten de werkuren. 's Avonds en op weekenddagen.

De enige letters die nog uit mijn (computergestuurde) pen vloeiden, vormden samen vooral Engelse woorden en zinsconstructies - al werden mijn teksten achteraf gelukkig nog geredigeerd door een native speaker, kwestie van het Herman Van Rompuy-aanse Eurenglish er wat uit te filteren. En ja, I know, ik schreeuwde het eerder al van de daken, dat ik niet bepaald een grote fan ben van de taal van Shakespeare, tenminste als het aankomt op een toenemende insijpeling van Engelse termen in het Nederlands, maar deze keer had ik geen keuze. Om het met een door de meeste politici gebruikte (of misbruikte?) boutade te zeggen: 't was de schuld van Europa.

Het was een aanvraagdossier voor Europese subsidies waar ik de jongste maanden zo veel tijd in heb geïnvesteerd. Voor een zogenaamd Erasmus+-project. Erasmus+ is het nieuwe EU-programma voor onderwijs, beroepsopleidingen, jeugdzaken en sport. Het wil de vaardigheden van inzetbaarheid van jongeren op de arbeidsmarkt verbeteren en onderwijs, beroepsopleidingen en jongerenwerk moderniseren. Met een budget van 14,7 miljard euro geeft dit project van de Europese Commissie de komende zes jaar meer dan vier miljoen Europeanen de kans om in het buitenland te studeren, een opleiding te volgen, werkervaring op te doen of als vrijwilliger aan de slag te gaan.

Het project dat ik namens het Centrum voor Muziekinstrumentenbouw in Puurs indiende, gaat over het gebruik van niet-tropisch hout in de beroepsopleiding gitaarbouw, én daarbuiten. Vandaag leeft immers de overtuiging dat een kwaliteitsvolle akoestische gitaar uit tropisch hout moet zijn vervaardigd. Het is een van die hardnekkige fabeltjes die in conservatieve muzikantenmiddens maar moeilijk uit te roeien valt, zo blijkt. Met het Leonardo Guitar Research Project willen we daar verandering in brengen.

Na een eerste, eerder experimentele fase - die ons de afgelopen twee jaar toch al ruim 30 niet-tropische gitaren opleverde - willen we vanaf september 2014 drie jaar lang all the way gaan. Met partners in Finland, Groot-Brittannië, Ierland, Frankrijk, Italië en Spanje willen we een mentaliteitswijziging creëren en de (gitaar)wereld ervan overtuigen - met harde bewijzen in de hand - dat duurzame Europese houtsoorten minstens even goed klinkende en goed uitziende gitaren kunnen opleveren als die die het resultaat zijn van de zorgwekkende kaalslag van het tropisch regenwoud.

We willen studenten gitaarbouw in heel Europa ook meer bewust maken van de impact van zo'n mind switch en hen zowel verder onderzoek laten doen naar het gebruik van niet-tropisch hout als ter zake ervaringen laten uitwisselen met studenten én professionele gitaarbouwers in andere Europese landen. Om uiteindelijk ook muzikanten én houtleveranciers ervan te overtuigen om mee te gaan in het waardevolle verhaal van duurzame Europese houtsoorten, als een kwaliteitslabel ten opzichte van de talrijke Made in Asia-import.

Beuk, es, kastanje, spar, plataan, ceder en zelfs eik: als het van ons afhangt, worden er over enkele jaren in Europa nog nauwelijks andere houtsoorten gebruikt in de gitaarbouwbranche. En als is het niet mijn geliefkoosde boom, omdat zijn pollen mij in het voorjaar de nodige uksels bezorgen: ook de berk hoort in dat rijtje thuis.

Wat in ieder geval nu al als een (niet-tropische) paal boven water staat: je kunt mooie en goed klinkende gitaren maken met lokaal hout. Daar hoef je geen schepen vol hardhout uit Zuid-Amerika voor naar hier te laten varen. Eigenlijk wisten onze voorouders dat al, want ook vooraleer het tropisch hout onze contreien bereikte - door de groeiende scheepsvaart en bijhorende internationale handel over het water in de 17de eeuw - werden hier al schitterende muziekinstrumenten gemaakt.

Dat gebruik van niet-tropisch, lokaal hout in de gitaarbouw is dus, wat ons betreft, meer dan ooit 'terug van weggeweest'. De ecologische voetafdruk van het verenigde muzikantengild zal er alvast wat door verkleinen. En, neem het van mij aan: uw muzikaal genot zal er niet door achteruitboeren.

Er zijn politici die in tijden van verkiezingen lozere beloftes maken...